Lepkość dynamiczna (odporność na obciążenia dynamiczne, współczynnik tarcia wewnętrznego)
Lepkość dynamiczna η (η = „Eta”) jest miarą odporności na obciążenia dynamiczne lub lepkości danego płynu (płyn: substancja ciekła, płynąca).
Im większa lepkość, tym gęstszy (mniej płynny) jest płyn; im mniejsza lepkość, tym jest on rzadszy (bardziej płynny).
Jednostka SI lepkości dynamicznej: [η] = paskalosekunda (Pa*s) = N*s/m² = kg/m*s
Czynniki wpływające na lepkość dynamiczną
Lepkość dynamiczna η zależy od substancji oraz temperatury i podawana jest w paskalosekundach.
- Lepkość dynamiczna η zmniejsza się bardzo mocno w cieczach wraz ze przyrostem temperatury
- Lepkość dynamiczna η zwiększa się w gazach wraz ze przyrostem temperatury
Związek pomiędzy lepkością dynamiczną a kinematyczną ν
Lepkość kinematyczna ν (ν = „Ny”) jest lepkością dynamiczną medium η podzieloną przez jego gęstość ρ
Równanie: ν = η / ρ
Jednostka SI lepkości kinematycznej: [ν] = m²/s
Inne jednostki dla lepkości kinematycznej
Niedopuszczalnymi, ale często używanymi jednostkami są stokes (St) i centystokes (cSt). Nie odpowiadają one układowi jednostek SI (SI jest skrótem francuskiego Système international d’unités):
Przeliczenie:
1 stokes (St) = 10-4 m²/s = 1 cm²/s
1 cSt = 10-6 m²/s = 1 mm²/*-s
Przykład dla lepkości kinematycznej i dynamicznej
Przykładowa tabela z wartościami lepkości dla lepkości kinematycznej i dynamicznej
Ciecze | η / mPa*s w temp. 20°C | η / mPa*s w temp. 0°C | ν / mm²/s w temp. 20°C |
Woda | 1,002 | 1,792 | 1,004 |
Oliwa z oliwek | 80,8 | 89 | |
Etanol | 1,20 | 1,78 | 1,52 |
Metanol | 0,587 | 0,820 | 0,742 |
Benzen | 0,648 | 0,91 | 0,737 |
Gazy w temp. 0°C; 1013 hPa | η / μPa*s | ν / mm²/s |
Powietrze | 17,2 | 13,3 |
Dwutlenek węgla | 13,7 | 6,93 |
Azot | 16,5 | 13,2 |
Tlen | 19,2 | 13,4 |
Źródło: Horst Kuchling: Fizyka – wydanie kieszonkowe; Wydawnictwo specjalistyczne Lipsk, wydanie 16 – 1996 r.; 2. Technologia żywności i bioprocesów, H.G. Kessler